Her dijital islemde oldugu gibi dijital görüntü isleme için de her dijital üründe bulunan mikroislemci (çip) kullanilir. Görüntüyü dijital olarak yakalamak için kullanilan mikroislemciye sensör (algilayici) adi verilir. Iki tür görüntü sensörü vardir: CCD ve CMOS.
CCD : Charge Coupled Device
CMOS : Complemantary Metal-oxide Oxide Semiconductor
Bu iki tür sensörün kendine özgü avantajlari ve dezavantajlari vardir. Ancak her ikisinin de yaptigi is aynidir:
Isigi elektrik akimina dönüstürmek.
Bir CCD sensörde her piksele ait akim çok sinirli sayida (genellikle sadece bir) çikis noktasindan aktarilir, voltaja dönüsür, depolanir ve analog sinyal olarak sensörden disari verilir. Böylelikle piksellerin tümü sadece isigi yakalamak üzere kullanilabilir ve çiktinin (yani görüntünün) tektipliligi yüksek olur, ki bu resim kalitesinde en önemli noktalardan biridir.
CMOS sensörde ise, her bir piksel kendi akim-voltaj çeviricisine sahiptir ve sensörde amplifikatör, kirlilik önleme ve sayisallastirma (dijitalize etme) devreleri de bulunur. Böylelikle sensör çiktiyi dijital olarak verebilir. Ancak sensörün üzerinde diger devrelerin de bulunyor olmasi, sensör tasarimini zorlastirir ve isik yakalamak için kullanilan alan miktarini azaltir. Her bir piksel kendi dönüsüm islemini yaptigi için çiktinin (yani görüntünün) tektipliligi düsük olur. Bununla birlikte sensörün temel isleyisi için harici devrelere ihtiyaç duyulmaz.
Gerek CCD gerek CMOS sensörler 1960´li yillarin sonu ile 1970´li yillarin baslarinda gelistirilmislerdir. Ilerleyen zaman içinde CCD sensörler, gelistirilen üretim teknikleri sayesinde sagladiklari yüksek resim kalitesi nedeniyle daha popüler hale gelmistir. Öte yandan CMOS sensörlerin ihtiyaç duydugu daha fazla tekbiçimlilik ve daha ince silikon katmanlarini o zamanlarin üretim teknolojisi saglayamamistir. Nihayet 1990´li yillarda üreticiler tekrar CMOS sensörlere yönelmisler ve gelistirmeye baslamislardir.
CMOS sensörlere karsi tekrar canlanan bu ilginin temelinde 3 ana sebep vardir:
1) Bu sensörlerin çalismasi için çok daha az güce ihtiyaç vardir
2) Tek mikroislemci üstünde görüntü islem için gereken tüm bilesenler bulunur
3) Ana mikroislemci üretim teknigiyle üretildigi için daha ucuza malolur
ANCAK: Tüm bu avantajlar kagit üzerinde çok mümkün görülmekle birlikte, ´yüksek kalitede görüntü elde etmek´sözkonusu oldugunda tüm bu avantajlari ayni anda saglayabilmek için gereken zaman, para ve üretim süreçleri öngörülenden çok daha fazladir.
Aslinda hem CCD hem de CMOS sensörler uygun sekilde tasarlandiklari zaman mükemmel görüntü saglayabilirler. Görüntü kalitesi açisindan CCD sensörler kendilerini ispatlamistir: Temiz/lekesiz görüntü üretirler ancak daha fazla güce ve fiziksel alana ihtiyaç duyarlar. Öte yandan CMOS sensörler daha fazla entegrasyon sunarlar, mikrislemci seviyesinde daha az güç tüketirler ancak daha az görüntü kalitesi saglarlar.
Günümüzde ise sensörler arasindaki bu farklar giderek azalmaktadir. CCD sensör tasarimcilari daha az güç tüketen ve küçük pikselli mikroislemciler saglamak için ugrasirken, CMOS tasarimcilari da tüm dikkatlerini daha yüksek resim kalitesi saglamak üzerine yogunlastirdilar. Sonuçta CCD sensörleri ucuz ve az güç tüketen kamerali cep telefonlarinda bulurken, CMOS sensörleri de yüksek performansli profesyonel fotograf makinesi ve video kameralarda görebiliyoruz. Teknolojiler arasinda bu geçisimi saglayan en önemli nokta olarak, büyük firmalarin yillardar her iki teknolojiyle de ugrasiyor olmasi ve gelistirdikleri yeni teknikleri belirtmemiz gerek.
Mikroislemcinin üretim maliyeti açisindan bakildigi zaman CCD ve CMOS sensörler arasinda ciddi bir fark yoktur. Öteden beri CMOS sensörlerin standart üretim teknikleri kullanilarak üretildikleri için daha ucuz olduklari iddiasi vurgulanmaktadir. Gerçekte ise yüksek bir görüntü kalitesi saglayabilmek için CMOS sensörler optimize edilmis, ihtisaslasmis ve az miktarda üretim yapilan süreçler gelistirilmesine ihtiyaç duymaktadir. Tipki CCD sensörlerde oldugi gibi...
CMOS sensörler daha az bilesene ve güce ihtiyaç duyarlar ancak gene de yüksek resim kalitesi saglamak için yardimci islemciler gerekir ve bu da maliyeti arttirir. CCD sensörler digerleri kadar karmasik degildir, bu nedenle daha az tasarim maliyeti gerekir. Üstelik yillardir gelistirilen üretim teknikleri sayesinde CCD sensör üretimi optimize edilmistir. Bu nedenlerden dolayi sensör gelistirme maliyetini tasarim ve üretim seklinde bir bütün olarak düsündügümüz zaman yüksek performansli bir CCD sensör üretmek CMOS sensör üretmekten daha ucuzdur.
CMOS sensörler açisindan gerçek bir avantaj hala mevcut:
HIZ. Yukarida bahsetmis oldugumuz gibi CMOS sensörler yapisi geregi paralel çikis kabiliyetine sahiptir. Böylelikle bu sensörler rakiplerine oranla çok daha fazla performans sunmaktadir.