ÇÖZÜNÜRLÜK ve BASKI BOYUTU

Dijital fotograf makineleri sözkonusu oldugunda, hiç kusku yok ki hiçbirsey "megapiksel" kavrami kadar kafa karistirmiyor. Bu da aslinda normal sayilabilir, çünkü olaya birkaç farkli boyuttan bakmak gerekiyor. Bu makalemizde, megapiksel konusuna baski boyutu açisindan bakacagiz ve bu site boyunca defalarca vurgulanan "megapiksel-baski boyutu" iliskisini derinlemesine inceleyecegiz. Çözünürlük (megapiksel) hakkinda net bir fikir sahibi degilseniz öncelikle "Megapiksel Bilmecesi" baslikli makalemizi okumanizi tavsiye ederiz. Dijital bir makineden alinip basilan resmin, filmden yapilan baskidan ayirdedilemez derecede kaliteli olmasi resmin sahip oldugu piksel sayisina baglidir. Bu açidan bakilinca 1.3 megapiksel önemli bir esiktir. Çünkü bu çözünürlükten itibaren resim, kaliteli bir baski almaya uygundur. Dijital resimler birçok farkli boyutta basilabilir. Ancak burada önemli olan, baski yapilan yazicinin talep ettigi piksel sayisidir. Bunun pratikteki anlami sudur: Yazicinin kagida bastigi inç (veya santimetre) kare basina düsen noktacik (dot) miktari ne kadar yüksek ise, resim o kadar pürüzsüz ve kusursuz görünecektir. Dijital makinelerde standart resim formati olan JPEG resimlerin kalitesi, inç basina 72 pikselden baslar. Bir baska deyisle en düsük resim kalitesi çözünürlügü 72 PPI (Pixel Per Inch)'dir. Bu rakamin 72 olmasinin nedeni ise, JPEG resmin bilgisayar monitöründe iyi görünecek sekilde ayarlanmis olmasidir. Monitörler için 72 PPI standart çözünürlüktür. Yazici diliyle konustugumuz zaman ise sözkonusu olan Pixel Per Inch (PPI) degil Dot Per Inch (DPI) degeridir. Yazicilar kaliteli bir baski için 72 pikselden çok daha fazla çözünürlüge ihtiyaç duyarlar. Nitekim yazicilarla ilgili teknik bilgi edinmek istedigimizde, ilk verilen bilgi yazicinin çözünürlügü (DPI) olur. Bu çözünürlük ne kadar yüksek olursa, o yazicida basacaginiz resimlerde o kadar çok piksele ihtiyaç duyacaksiniz demektir. Bu kavramlari daha kolayca anlamak ve pratikte ne anlama geldigini kavramak için asagidaki tabloya bakalim: Fotograf Makinesi Resim Çözünürlügü Ekran Resmi 72 PPI'de Resim Boyutu Basilan Resim 300 DPI'de Resim Boyutu A 640 x 480 22.58 cm x 16.93 cm 5.42 cm x 4.06 cm B 800 x 600 28.22 cm x 21.17 cm 6.77 cm x 5.08 cm C 1024 x 768 36.12 cm x 27.09 cm 8.67 cm x 6.5 cm D 1280 x 960 (1.3 megapixel) 45.16 cm x 33.87 cm 10.84 cm x 8.13 cm E 1600 x 1200 (2.1 megapixel) 56.44 cm x 42.33 cm 13.55 cm x 10.16 cm F 1800 x 1200 (2.3 megapixel) 63.5 cm x 42.33 cm 15.24 cm x 10.16 cm G 2048 x 1536 (3 megapixel) 72.25 cm x 54.19 cm 17.34 cm x 13 cm H 2400 x 1600 (4 megapixel) 84.67 cm x 56.44 cm 20.32 cm x 13.55 cm Tabloda kolaylikla görüldügü gibi, resim boyutu arttikça sensörün sahip olmasi gereken çözünürlük de buna paralel olarak artmaktadir. Bilindigi gibi, 10x15 cm en çok kullanilan baski boyutudur. Çünkü fotografçilarda olan baski laboratuarlari çogunlukla bu boyutta baski yapmaktadir. Asagidaki resim üzerinde, resmin çözünürlügü ile baski boyutu arasindaki iliskiyi görsel olarak anlatiyoruz. Bu örnek resim üzerinde, çesitli baski boyutlarinin karsilastirmasi görülebilir. Baski boylariyla ilgili bilgiler yukaridaki tablodadir. Bu noktada "interpolasyon" kavramina biraz deginmek gerekiyor: Yazicinin kendisi veya yazilimi, resmin baski boyutu büyütüldügünde resim çözünürlügünü buna uyarlamak için resmin gerekli yerlerine fazladan pikseller ekleyerek resmi büyütür. Resme suni olarak piksel eklemeye interpolasyon adi verilir. Bu pikseller resmin gerçek görüntüsüne ait olmasidigi için, ne kadar fazla olursa resimde o kadar fazla kalite kaybi olacaktir. Bu nedenle ideal durum resme hiç interpolasyon uygulanmamasi (yani resmin orijinal çözünürlügünün yeterince yüksek olmasi)dir. Son olarak sunu belirtelim. Çogu foto baski programi, 72 DPI'den PPI'ye dönüstürme islemini otomatik olarak yapar ve kullanicinin istedigi boyutta baski almak için gereken parametre degisikliklerini kendiliginden gerçeklestirir. Ancak sunu unutmamak gerekir ki, çözünürlügü düsük olan bir resmi çok büyük boyutta basmak resmin kalitesinden kayip anlamina gelir.